مقاله حاضر به بررسی تغییرات کوتاه مدت و بلند مدت نااطمینانی نرخ ارز بر حجم صادراتی خرما ایران طی دوره زمانی 1390-1359 می پردازد. بدین منظور ابتدا برای محاسبه شاخص نااطمینانی نرخ ارز از الگوی واریانس ناهمسانی شرطی اتورگرسیو تعمیم یافته (GARCH)، استفاده شد. سپس به منظور بررسی رابطه بین نااطمینانی نرخ ارز و حجم صادراتی خرما الگوی خود توضیح با وقفه های گسترده(ARDL) به کار گرفته شد. بر اساس نتایج این پژوهش نااطمینانی نرخ ارز اثر منفی و معنی داری بر حجم صادراتی خرما در کوتاه مدت و بلندمدت دارد. همچنین مطابق انتظار، درآمد کشورهای وارد کننده و تولید داخلی خرما اثرات مثبت و معنی داری بر صادرات خرما دارد. اما قیمت صادراتی خرما تاثیر منفی بر حجم صادراتی خرما دارد. بنابراین ایجاد اطمینان در بازارهای ارز می تواند باعث توسعه صادرات این محصول مهم کشاورزی شود. این اطمینان می تواند با شکل گیری سیستم شناور مدیریت شده که همراه با تورم قابل تعدیل باشد به وجود آید.

ارتباط بین توسعه مالی و نابرابری درآمد از جمله مباحثی است که همواره و به طور همزمان از دهه 1990 مورد توجه پژوهشگران و سیاستگذاران اقتصادی قرار داشته است، به نحوی که مطالعات تجربی گسترده ای به منظور تعیین و نوع اثرگذاری توسعه مالی بر نابرابری درآمدی در دنیا انجام شده است. در ایران نیز در دهه های اخیر پژوهش هایی در راستای بررسی اثرات توسعه مالی بر نابرابری درآمد در چارچوب فرضیه U معکوس و روابط خطی بین این شاخص ها انجام گرفته است. در پژوهش حاضر به بررسی اثرات نامتقارن و غیرخطی توسعه مالی بر نابرابری درآمدی در طول دوره 1396-1353 پرداخته شده است. روش پژوهش حاضر از نوع کاربردی بوده و بدین منظور از مدل NARDL استفاده شده است. بر اساس نتایج به دست آمده، توسعه مالی رابطه منفی با نابرابری درآمد در ایران دارد و این رابطه سازگار با فرضیه تخفیف نابرابری است. همچنین، وجود اثرات نامتقارن بلندمدت در مدل تایید شده است، به گونه ای که افزایش و کاهش توسعه مالی بر کشش نابرابری درآمد در بلندمدت اثر آماری متفاوتی دارد.

یکی از راه های ایجاد اشتغال، بالا بردن ظرفیت های شغلی در یک جامعه از طریق تشکیل سرمایه های جدید است. هدف از انجام تحقیق حاضر، تحلیل اثرات سرمایه گذاری مستقیم خارجی بر سطح اشتغال کشور می باشد. بر این اساس از داده های آماری دوره 1389 - 1349 استفاده شده است تا رابطه بین سرمایه گذاری مستقیم خارجی و اشتغال را در یک چارچوب نظری و تجربی اقتصادی در دوره اشاره شده مورد مطالعه و بررسی قرار دهد. همچنین با استفاده از مدل خودتوضیح با وقفه های گسترده (ARDL) روابط کوتاه مدت و بلندمدت بین متغیرهای موجود برآورد و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. نتایج بدست آمده نشان می دهد که سرمایه گذاری مستقیم خارجی در هر دو دوره کوتاه مدت (0.1286) و بلندمدت (0.1261) به طور مستقیم و معنی داری بر سطح اشتغال تاثیرگذار بوده، به طوری که جریان ورود سرمایه گذاری مستقیم خارجی فرایند ایجاد اشتغال را بهبود بخشیده است. ضریب جمله تصحیح خطا (ECM) بدست آمده در این مدل، نشان می دهد که در هر دوره 10.2 درصد از عدم تعادل در اشتغال تعدیل شده و به سمت روند بلندمدت خود نزدیک شده است. آزمون های ثبات ساختاری CUSUM وCUSUMSQ  نیز نشان می دهد که ضرایب تخمین در طول دوره مورد مطالعه با ثبات هستند.

تاکنون مطالعات متعددی در تخمین تابع تولید در بخش کشاورزی صورت گرفته است. اغلب این مطالعات روش های اقتصاد سنجی را برای تخمین توابع تولید به کار برده اند. با توجه به اینکه اخیرا الگوریتم های ابتکاری در مدت زمان اندکی کاربردهای گسترده ای در مسائل بهینه سازی یافته است؛ در این مطالعه نیز با به کارگیری روش الگوریتم ژنتیک (GA) به منظور برآورد تابع تولید در بخش کشاورزی، به مقایسه این مدل با روش خودتوضیح با وقفه های گسترده (ARDL) پرداخته شده است. برای برآورد تابع تولید از داده های سری زمانی ارزش افزوده، نیروی کار، انرژی و سرمایه بخش کشاورزی طی دوره زمانی 86-1356 استفاده گردیده و نتایج مقایسه این دو روش بر اساس دو معیار خطای ریشه متوسط مربعات(RMSE) و ضریب تعیین (R2) حاکی از آن است که روش الگوریتم ژنتیک نسبت به روش ARDL از کارایی بالایی در تخمین تابع تولید برخوردار است.

هدف از این مطالعه بررسی اثر توسعه بازار مالی بر رشد بخش کشاورزی ایران طی دوره زمانی 1346-1386 با استفاده از مدل بک و لوین (2003) و الگوی خودتوضیح با وقفه های گسترده است. همچنین به منظور مطالعه توسعه بازار مالی از دو متغیر اعتبارات بانکی پرداختی به بخش کشاورزی (به عنوان نماینده بازار پول) و حجم مبادلات بورس کالا (به عنوان نماینده بازار سرمایه) استفاده شد. یافته های این مطالعه نشان داد که اثر کوتاه مدت و بلندمدت تمامی متغیرهای حاضر در مدل هماهنگ است. بازار سرمایه اثر منفی بر رشد بخش کشاورزی دارد، در حالی که اثر بازار پول بر رشد این بخش مثبت است. ضریب تصحیح خطای برآورد شده دارای علامت مورد انتظار بوده و از لحاظ مقداری نیز بیانگر سرعت نسبتا بالای فرایند تعدیل شوک های واردشده در کوتاه مدت است. همچنین تاثیر موجودی سرمایه و نیروی کار در رشد بخش کشاورزی مثبت و معنادار است و سرمایه نسبت به سایر متغیرها بیشترین تاثیر را در رشد بخش کشاورزی دارد. بنابراین، باید با انجام اقداماتی مناسب در بازار سرمایه و بازار پول مانند ایجاد فضای رقابتی در سیستم بانکی کشور، تخصیص مطلوب منابع مالی بین بخش های مختلف کشاورزی، گسترش بورس کالاهای کشاورزی در استان های مستعد و ورود نقدینگی جدید به بازار بورس کالاهای کشاورزی زمینه را برای بهبود و افزایش رشد بخش کشاورزی فراهم کرد.

این تحقیق تاثیرات کوتاه مدت و بلندمدت متغیرهای کلان اقتصادی از قبیل قیمت کالاهای کشاورزی، نرخ بهره، و نرخ ارز را بر درآمد خانوار روستایی بخش کشاورزی بررسی می کند. برای این منظور الگوی خودتوضیح با وقفه های گسترده برای سری زمانی 1387-1356 استفاده شده است. نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد که میان متغیرهای مدل و درآمد خانوار روستایی رابطه بلندمدت وجود دارد. از میان این متغیرها، شاخص قیمت محصولات کشاورزی و نرخ ارز تاثیر معنی داری داشته است و ضرایب مربوط به آن ها به ترتیب 1.81 و -0.65 به دست آمده است. با توجه به این که متغیرهای شاخص قیمت محصولات کشاورزی و نرخ ارز تاثیر معناداری بر درآمد خانوار روستایی داشته است، تثبیت شاخص قیمت محصولات کشاورزی و نرخ ارز و اتخاذ متغیرهای کلان اقتصادی مناسب جهت بهبود درآمد روستاییان توصیه می شود.

کشاورزی به عنوان نیروی محرکه رشد اقتصادی، به ویژه در کشورهای در حال توسعه، مطرح است و توجه به آن، با توجه به اهدافی همچون تأمین درآمد، ایجاد اشتغال، تأمین غذا و ارزآوری، به خصوص در شرایط تحریم اقتصادی، حائز اهمیت است. از سوی دیگر، تجارت خارجی منبع تأمین ارز موردنیاز برای سرمایه گذاری در فن آوری های جدید و افزایش توان تولیدی اقتصاد کشور می باشد. مطالعه حاضر، با بهره گیری از داده های سالانه 99-1357 و به کارگیری الگوی خودتوضیح با وقفه های گسترده غیرخطی به بررسی اثر خطی و غیرخطی (متقارن و غیرمتقارن) تکانه واردات بر رشد کشاورزی می پردازد. نتایج موید اثر نامتقارن واردات بر رشد کشاورزی و یا به عبارتی برتری الگوی غیرخطی در توضیح روابط میان متغیرها می باشد. یعنی، تکانه مثبت در ارزش واردات کشاورزی با ضریب 18/0 و در مقابل تکانه منفی آن با ضریب 05/0- بر رشد کشاورزی در بلندمدت موثر خواهد بود اگرچه ضریب دوم به لحاظ آماری معنی دار نیست. هم چنین وجود عدم تقارن در اثر سایر متغیرها (به غیر از نیروی کار) بر رشد کشاورزی مورد تایید قرار گرفت.

در این تحقیق، به منظور بررسی آثار متغیرهای اقلیمی-اقتصادی بر تخریب جنگل ها در ایران از الگوی خودرگرسیون برداری با وقفه ی توزیعی طی دوره ی 1370 تا 1393 استفاده شد. نتایج الگوی کوتاه مدت نشان می دهد که وقفه ی متغیر وابسته در سطح 10 درصد معنادار است، با توجه به آماره ی بنرجی، رابطه ی بلندمدت بین متغیرها تأیید می شود. نتایج الگوی بلندمدت نشان می دهد که درآمد سرانه دارای علامت منفی و در سطح 1 درصد معنادار بوده و متغیر توان دوم درآمد سرانه نیز دارای علامت مثبت و در سطح 1 درصد معنادار است. به عبارتی رابطه ی Uشکلی بین تخریب جنگل و درآمد سرانه وجود دارد که به معنای تطابق نداشتن فرضیه ی زیست محیطی کوزنتس درباره ی تخریب جنگل ها در ایران است. همچنین کشش برآوردی درآمد سرانه نشان می دهد که با افزایش 1 درصدی درآمد سرانه، تخریب 03/4 درصد کاهش می یابد. با توجه به اینکه درآمد سرانه از تقسیم تولید داخلی به جمعیت به دست می آید، برای رسیدن به کمترین تخریب در رابطه ی بین درآمد سرانه و تخریب جنگل پیشنهاد می شود که در تولید داخلی، به ملاحظات محیط زیستی توجه شود؛ به عبارتی با حسابداری سبز علاوه بر وارد کردن درآمد حاصل از جنگل، هزینه های تخریب جنگل نیز لحاظ شود. در صورت برداشت از جنگل زمینه ی کاشت و احیای دوباره در نظر گرفته شود. سیاست های جمعیتی نیز بهتر است به سمت تناسب جمعیت با منابع سوق داده شود. متغیرهای نسبت بارندگی به دما و توان دوم نسبت بارندگی به دما به ترتیب دارای علامت منفی و مثبت و هر دو معنادار هستند. به عبارتی رابطه ی U شکلی بین تخریب جنگل و نسبت بارندگی به دما وجود دارد.